Tələbə kimi getdiyi Çikaqo Universitetindən müəllimlik təklifi aldı

Tələbə kimi getdiyi Çikaqo Universitetindən müəllimlik təklifi aldı

Murad Afiq oğlu Teymurov “Gənclərin xarici ölkələrin nüfuzlu ali təhsil müəssisələrində təhsil almalarına dair 2022–2028-ci illər üçün Dövlət Proqramı” çərçivəsində dünyanın ən nüfuzlu ali təhsil müəssisələrindən biri olan və mütəmadi olaraq reytinqlərdə TOP 10-da yer alan Çikaqo Universitetində (University of Chicago) “Dövlət idarəçiliyi” ixtisası üzrə magistr təhsili alır. Təhsil almaqla yanaşı universitetin dəvəti ilə müəllim və tədqiqatçı kimi də fəaliyyət göstərir.

“Azərbaycan müəllimi”nə müsahibəsində gənc alim Azərbaycandan ABŞ-yə uzanan təhsil yolu, uğurları barədə danışıb.

– Mən Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin SABAH qruplarının məzunuyam. Bakalavriat təhsilimi başa vurduqdan sonra Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında magistratura pilləsini fərqlənmə diplomu ilə tamamladım. Daha sonra isə Akademiyada doktorantura təhsilimi də başa vurdum. Sonrakı dövrdə korporativ mühitdə praktiki təcrübə topladım və biliklərimi daha da genişləndirmək məqsədilə İtaliyanın Sapienza Universitetində və Çexiyanın Charles Universitetində ikinci magistr dərəcəsini əldə etdim. Azərbaycana qayıtdıqdan sonra Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyində fəaliyyət göstərdim, paralel olaraq 24 yaşımdan Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində müəllim və elmi rəhbər kimi çalışmışam

2024-cü ildə isə “2022–2028-ci illər üçün Dövlət Proqramı” çərçivəsində dünyanın ən nüfuzlu ali təhsil müəssisələrindən biri və reytinqlərdə mütəmadi olaraq TOP 10-luqda yer alan Çikaqo Universitetində dövlət idarəçiliyi ixtisas istiqaməti üzrə magistr təhsili almaq imkanı qazandım. Bu yol mənə həm nəzəri, həm də praktiki bilikləri beynəlxalq miqyasda birləşdirmək fürsəti verdi.

– ABŞ-də təhsilə necə qərar verdiniz?

– Əslində, ABŞ-də təhsil almaq mənim üçün hər zaman əsas hədəflərdən biri olub və Dövlət Proqramı bu arzumu reallaşdırmaqda mühüm rol oynadı. Azərbaycanda və Avropada təhsil aldıqdan sonra bir müddət həm akademik, həm də dövlət sektorunda çalışdım. Öz sahəmdə daha da inkişaf etmək, beynəlxalq əlaqələrimi genişləndirmək, Azərbaycanı ABŞ-də layiqincə təmsil etmək və ölkəmiz üçün daha faydalı mütəxəssis olmaq məqsədilə təhsilimi ABŞ-də davam etdirməyə qərar verdim. Fikrimcə, ABŞ-də təhsil Avropa sistemindən müəyyən qədər fərqlənir. Burada dövlət idarəetməsi nəzəriyyədən daha çox data əsaslı qərarvermə və analitik düşüncə üzərində qurulur. Xüsusilə də, Çikaqo Universiteti dövlət idarəetməsi üzrə dünyanın ən aparıcı üç universitetindən biridir və Nobel mükafatı laureatlarının sayına görə seçilir. Bu isə bizə birbaşa Nobel mükafatına layiq görülmüş professorlardan dərs almaq imkanı yaradır.

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin dediyi kimi, “təhsil millətin gələcəyidir”. Bu dəyərləri mən ailəmdən də öyrənmişəm. Xüsusilə də atam hər zaman təhsilə böyük önəm verir və mənə elmə, biliyə yönəlməyin vacibliyini daim xatırladır. Bu dəstək və dəyərlər mənim seçimlərimdə əsas istiqamətverici amillərdən biri olub.

– Son illər Dövlət Proqramı çərçivəsində xaricdə təhsil əhəmiyyətli istiqamət alıb. Proqram iştirakçısı kimi proqramın sosial əhəmiyyətini necə qiymətləndirirsiniz?

– Düşünürəm ki, Dövlət Proqramı Azərbaycan vətəndaşları üçün ən unikal imkanlardan biridir və yüksəkkeyfiyyətli təhsil almaq istəyən gənclərə inanılmaz fürsətlər təqdim edir. Bu proqram təkcə fərdlərin peşəkar inkişafına deyil, həm də ölkəmizin insan kapitalının gücləndirilməsinə xidmət edir. Əhatə dairəsi və əlçatanlığı baxımından bu qədər geniş və sistemli bir proqram dünyada çox azdır. Mənim fikrimcə, Dövlət Proqramı dövlətimizin təhsilə və gənclərin inkişafına verdiyi strateji dəyərin bariz nümunəsidir və gələcəkdə ölkəmizin beynəlxalq səviyyədə daha rəqabətədavamlı olmasına mühüm töhfə verəcək.

– İxtisasınız barədə məlumat verməyinizi xahiş edirik. Bu ixtisas sizin üçün nə dərəcədə maraqlı sahədir?

– Mənim ixtisasım dövlət idarəetməsinin demək olar ki, bütün əsas istiqamətlərini əhatə edir. Buraya sosial siyasət, iqtisadi siyasət, maliyyə siyasəti və digər sahələr daxildir. Həm akademik, həm özəl, həm də dövlət sektorunda təcrübəm olsa da, karyeramı dövlət sektorunda davam etdirməyi planlaşdırıram. Bu səbəbdən dövlət idarəetməsi mənim üçün ən prioritet ixtisas hesab olunur. Bundan əlavə, artıq İtaliya və Çexiyada biznesin idarə edilməsi sahəsində təhsil almışam və həmin bilikləri dövlət idarəetməsi üzrə qazandığım biliklərlə birləşdirmək idarəetmə və qərarvermə bacarıqlarımın daha da inkişafına mühüm töhfə verir.

– Bu sahədə gələcək prioritetləriniz nələrdir?

– Gələcək prioritetlərim fəaliyyətimi həm dövlət, həm də akademik sahədə davam etdirməkdir. Dövlət sektorunda məqsədim idarəetmə və dövlət siyasəti sahəsində əldə etdiyim bilikləri tətbiq edərək müasir idarəetmə yanaşmalarının formalaşmasına və inkişaf proseslərinə töhfə verməkdir. Akademik sahədə isə elmi araşdırmalarla və pedaqoji fəaliyyətlə bu bilikləri yeni nəsil tələbələrlə bölüşməyi, onları dövlət idarəçiliyi, iqtisadiyyat və s. kimi sahələrdə peşəkar kadr kimi yetişdirməyi planlaşdırıram. Beləliklə, nəzəri biliklərlə praktiki təcrübəni birləşdirərək həm ölkənin inkişafına, həm də ali təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə xidmət etmək istəyirəm.

– Çikaqo Universitetinə müəllimliyə necə və nə vaxtdan başladınız? 

– 2024-cü ildə mənə müəllimlik təklif olundu, lakin həmin vaxt daha çox dərslərə fokuslandığım üçün 2025-ci ilin fevral ayından fəaliyyətə başladım. Bu vəzifə ilə yanaşı mənə həmçinin elmi-tədqiqatçı kimi fəaliyyət də təklif olundu.

– Müəllimliyə başlamağınız nə ilə bağlı idi?

– Müəllimliyə başlamağım yüksək akademik göstəricilərim (GPA 3.8), eləcə də təhsil və iş təcrübəmə əsaslanaraq universitet tərəfindən bu vəzifəyə dəvət edilməyimlə bağlı oldu. Eyni zamanda mənim üçün bu, beynəlxalq mühitdə pedaqoji bacarıqlarımı sınamaq və onları daha da təkmilləşdirmək üçün dəyərli bir imkandır.

– Universitetdə təhsil almaq, həm də müəllimlik etmək. Bu iki fəaliyyəti eyni vaxtda icra etmək çətin deyil ki?

– Əlbəttə, müəyyən çətinliklər yaradır. Çikaqo Universitetində dünyanın müxtəlif ölkələrindən yüksək akademik göstəricilərə malik tələbələr toplaşdığı üçün rəqabət olduqca güclüdür. Üstəlik, burada qiymətləndirmə prosesi “curve” sistemi əsasında aparılır, yəni yalnız çox az sayda tələbə (adətən 10%) A qiyməti əldə edə bilir. Bu səbəbdən imtahan və tapşırıqlar kifayət qədər vaxt və zəhmət tələb edir. Lakin düzgün planlaşdırma və intizam sayəsində hər iki fəaliyyəti paralel şəkildə uğurla aparmaq mümkündür. Hazırda mənim GPA göstəricim 3.8-dir və dekanlıq tərəfindən universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirəcəyim təsdiqlənib. Qeyd edim ki, 500-dən çox tələbə arasında təxminən 18 nəfər (təxminən 3%) bu statusa layiq görüləcək və onlardan biri də mən olacağam.

– Universitetin tədris mühiti, əcnəbi müəllimlərə münasibət, müəllim-tələbə münasibətləri barədə təəssüratlarınız necədir?

– Çikaqo Universitetinin tədris mühiti çox yüksək intellektual səviyyəsi ilə seçilir. Burada tələbələr hər zaman daha dərindən düşünməyə, mövzulara tənqidi yanaşmağa və yeni ideyalar üzərində müzakirə aparmağa təşviq olunurlar. Müəllimlər olduqca mehribandırlar və hər hansı sual yarandıqda peşəkar bilik və təcrübələri ilə hərtərəfli dəstək göstərirlər. Hər professorun ofis saatları olur və tələbələr bu vaxtı əvvəlcədən rezerv etməklə mövzuları individual müzakirə edə bilirlər. Universitetin beynəlxalq mühiti də çox böyük üstünlükdür, dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan professor və tələbələrlə ünsiyyət qurmaq, fərqli yanaşmaları və təcrübələri öyrənmək imkanları genişdir. Təhsil prosesində ənənəvi mühazirələrlə yanaşı, interaktiv seminarlar və "case study"lər də tətbiq olunur ki, bu da həm analitik düşüncə, həm də liderlik bacarıqlarının inkişafına şərait yaradır. Ümumilikdə, Çikaqo Universitetində təhsil almaq həm akademik, həm də şəxsi inkişaf baxımından son dərəcə zəngin və dəyərli bir təcrübədir.

– Müxtəlif elmi jurnallarda məqalələriniz dərc olunub. Məqalələriniz hansı mövzuları əhatə edir və istinad səviyyəsi necədir?

– Çap edilən məqalələr əsasən dövlət-özəl biznes tərəfdaşlığı sahəsini əhatə edir. Məqalələrə istinadlar artmaqda davam edir. Hazırda maliyyə fondları, maliyyə savadlılığı mövzularında yeni məqalələr üçün araşdırmalar davam edir.

– ABŞ və Azərbaycan ali təhsil əlaqələrinin inkişafında öz missiyanızı necə görürsünüz?

– Hazırda ABŞ universitetləri ilə ikili diplom proqramları mövcuddur. Düşünürəm ki, ABŞ-də təhsil alan azərbaycanlı tələbələr bu əlaqələrin daha da inkişaf etməsinə səbəb olur. ABŞ və Azərbaycan ali təhsili arasında əlaqələrin inkişafında öz missiyamı iki ölkə arasında bilik və təcrübə körpüsü qurmaqda görürəm. Həm Azərbaycanda, həm də ABŞ-də təhsil almış bir gənc olaraq hər iki təhsil sisteminin güclü və zəif tərəflərini yaxından bilirəm. ABŞ-də öyrəndiyim innovativ yanaşmaları, tədqiqat və tədris metodlarını Azərbaycana gətirib milli kontekstə uyğunlaşdırmağı, eyni zamanda Azərbaycanın təcrübə və çağırışlarını ABŞ akademik dairələrində paylaşaraq qarşılıqlı əməkdaşlığı genişləndirməyi hədəfləyirəm. Gələcəkdə akademik və dövlət xidmətindəki fəaliyyətim vasitəsilə birgə tədqiqat layihələrinin təşkili, tələbə və müəllim mübadiləsinin təşviqi, elmi biliklərin paylaşılması üçün platformaların yaradılması ilə bu əlaqələrin dərinləşməsinə töhfə vermək istəyirəm. Mənim üçün əsas məqsəd yalnız Azərbaycanın ali təhsilinin keyfiyyətini yüksəltmək deyil, həm də iki ölkə arasında qarşılıqlı anlaşmanı gücləndirməkdir.

– Amerikada çalışan alimlərimizin və tələbələrimizin şəbəkələşməsi sahəsində nə kimi təşəbbüsləri qeyd edə bilərsiniz? Gənclərimiz ölkəmizi layiqincə təmsil edə bilirlərmi?

– Amerikada təhsil alan və çalışan azərbaycanlı alimlər və tələbələr arasında son illərdə şəbəkələşmə sahəsində mühüm təşəbbüslər həyata keçirilir. Son zamanlar ABŞ-nin aparıcı universitetlərində çoxsaylı Azərbaycan tələbə assosiasiyaları yaradılıb, həmçinin Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi gənclərə müxtəlif istiqamətlərdə dəstək göstərir. Mən özüm bu il keçirilən İkinci Amerika–Azərbaycan Gənclər Forumunda iştirak etdim. Burada böyük ABŞ şirkətlərində çalışan uğurlu azərbaycanlı mütəxəssislər və tələbə təşkilatlarının rəhbərləri ilə görüşdüm, panel müzakirələrində iştirak etdim, öz təcrübəmi paylaşdım və fikir mübadiləsi apardıq. Bu cür platformalar gənclərimizin bir-biri ilə əlaqə yaratmasına, təcrübə mübadiləsinə və Azərbaycanı xaricdə daha da layiqli şəkildə təmsil etməsinə xidmət edir. Mənim müşahidəmə görə, gənclərimiz yalnız akademik və peşə nailiyyətləri ilə deyil, həm də ictimai fəallıqları ilə ölkəmizin imicini yüksəltməyə töhfə verirlər. Gələcəkdə bu təşəbbüslərin daha da genişlənməsi üçün universitetlərarası əməkdaşlıq, birgə tədqiqat layihələri və davamlı şəbəkə platformalarının yaradılması böyük əhəmiyyət kəsb edəcək.

– Gələcək planlarınız barədə nə deyərdiniz?

– Gələcək planlarım həm şəxsi inkişafımı davam etdirmək, həm də ölkəmizin beynəlxalq aləmdə təmsilçiliyinə töhfə verməkdir. Xaricdə qazandığım bilik və təcrübəni Azərbaycana gətirib dövlət idarəçiliyində tətbiq etməklə yanaşı, beynəlxalq akademik əməkdaşlıqları da gücləndirmək istəyirəm. Bununla yanaşı, gənclərin təhsil və karyera imkanlarının genişlənməsinə dəstək göstərmək və onları qlobal miqyasda rəqabətədavamlı peşəkar kimi yetişdirməyə töhfə vermək planlarım arasındadır. Mənim üçün əsas hədəf həm ölkə daxilində effektiv idarəetməyə, həm də Azərbaycanın xaricdə daha güclü şəkildə tanınmasına xidmət etməkdir.