50 ilini məktəbə verən müəllim: Məhəmməd Qurbanlının pedaqoji yolu 

Bəzi peşələr var ki, onlar sadəcə bir iş deyil, bütöv bir ömür yoludur. Bu yol sarsılmaz inamın, tükənməz sevginin və fədakarlığın ifadəsidir. Məhz belə bir ömür yolu 50 ilə yaxın müddətdə gənc nəsillərə Vətən tarixini sevdirən, onun həm şanlı, həm də kədərli səhifələrini böyük ustalıqla çatdıran Əməkdar müəllim Məhəmməd Qurbanlının timsalında daha qabarıq görünür. Yarıməsrlik pedaqoji fəaliyyət — bu, yalnız rəqəm deyil, minlərlə şagirdin qəlbində oyatdığı vətənpərvərlik ruhunun, tariximizə olan hörmət və məhəbbətin canlı sübutudur. O, dərsliklərdəki quru məlumatları həyat dolu hekayələrə çevirərək neçə-neçə gəncin yolunu işıqlandırıb.

Bu dəfə “Azərbaycan müəllimi” qəzeti elmə, təhsilə və Vətənə sədaqətin simvoluna çevrilmiş bu nüfuzlu tarix müəlliminin həyat və fəaliyyətinə nəzər salır.

Hazırda təqaüddə olan Məhəmməd Qurbanlı 1951-ci ildə Biləsuvar rayonunda anadan olub. Orta təhsilini Biləsuvar şəhər Nizami Gəncəvi adına 1 nömrəli tam orta məktəbdə, ali təhsilini isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Tarix fakültəsində alıb. Bir müddət rayondakı internat məktəbində çalışdıqdan sonra - 1978-ci ildən pedaqoji fəaliyyətini orta təhsilini aldığı məktəbdə davam etdirib və 2022-ci ilə qədər burada çalışıb. Təhsildəki səmərəli fəaliyyətinə görə 2004-cü ildə "Əməkdar müəllim" fəxri adına layiq görülüb. O, Biləsuvarın müstəqillik dövründə bu ada layiq görülən ilk müəllimi olub.

Həm sovet, həm də müasir dövrün təhsil sistemində çalışan Məhəmməd müəllim əvvəlki və indiki dövrü müqayisə edərkən milli-mənəvi dəyərlərin tədrisdəki rolunun güclənməsini daha vacib sayır:

“İndi isə əsas vurğu yalnız təhsil konsepsiyasına yönəlib. Amma bu gün təhsildə böyük islahatlar aparılır və bunları da görməmək yanlışlıqdır. Digər fikrim budur: məncə, məktəb direktorları 5 ildən bir dəyişdirilməlidir. Direktor təsadüfi adam olmamalıdır, çünki o, məktəbin simasıdır”.

O, müəllimin ən vacib vəzifələrindən birini də dərsə hazırlığı düzgün qurmaqda görür:

“Universitetdə başqa, orta məktəbdə başqa tədris sistemi qurulur. Əgər müəllim sabahkı dərsinə hazır deyilsə, həmin dərsi doğru şəkildə qura bilməz. Mən çalışmışam ki, hər dərsə əvvəlcədən hazır olum. Şagird müəllimin onun yaşına uyğun tərzdə dərs danışdığını görəndə dərs ona daha  maraqlı gəlir. Ali məktəb materialını orta məktəb şagirdinə ağır dildə danışanda isə diqqət dağılır”.

Məhəmməd müəllim yaxşı müəllim obrazını belə izah edir:

“Yaxşı müəllimi uşaqlara sevdirən iki xüsusiyyət var. Birincisi, müəllim fənnini dərindən bilməlidir. İkincisi, dərs prosesində şagird şəxsiyyətinə hörmətlə yanaşmalıdır. Məktəbin vəzifəsi alim yetişdirmək deyil, vətəndaş yetişdirməkdir”.

Uzunillik pedaqoji fəaliyyəti dövründə bir çox xoş xatirələr toplayan Məhəmməd müəllim onlardan birini kövrək şəkildə xatırlayır:

“Altı il bir sinifdə sinif rəhbəri oldum. Həmin sinifdə olan 27 şagirddən 22-si ali məktəbə daxil oldu. Bu uğura görə mənə "Baş müəllim" adı verildi. Pedaqoji Şuranın kitabına həm sinfin, həm mənim adım yazıldı. Həmin şagirdlərimin arasında professorlar, elmlər doktorları da var. Mən özümü xoşbəxt müəllim hesab edirəm. Çox əziyyət çəkmişəm, bəhrəsini də görürəm. Bəhrəsi bilirsiniz nədir? Mənəvi dəstək. Şagirdlərim elə indi də gəlib məni ziyarət edir, ad günümə gəlirlər".

Tarix müəllimi kimi o, Azərbaycanın minilliklər boyunca keçdiyi yola xüsusi nəzər salır:

“Azərbaycanın sosial-siyasi tarixi 6 min illik dövrü əhatə edir. Bu minilliklər ərzində Azərbaycan indiki qədər güclü və suveren olmayıb. 44 günlük Vətən müharibəsi xalqın gücünü, qeyrətini və birliyini yenidən təsdiq etdi. Bu gün Azərbaycan dünyanın ən qüdrətli dövlətlərindən biridir. Prezidentimiz ölkəmizin ən etibarlı dayağıdır. Mən bu dövlətin vətəndaşı olduğuma görə qürur duyuram”.

Yarıməsrlik fədakar fəaliyyəti ilə Məhəmməd müəllim zamanın sınaqlarından alnıaçıq çıxaraq cəmiyyətə nümunə olan bir elm və vicdan adamı olduğunu sübut edib. Bu gün müxtəlif sahələrdə ölkəmizi layiqincə təmsil edən yüzlərlə yetirməsi varsa, bu, onun illərlə göstərdiyi zəhmətin, səbrin və prinsipiallığın nəticəsidir.

Elmə, təhsilə və Vətənə sədaqətin rəmzinə çevrilmiş bu ömür yolu bir daha göstərir ki, yaxşı müəllim zaman keçdikcə unudulmur, əksinə, onun izi daha da dərinləşir.

Məhəmməd müəllim kimi pedaqoqlar olduğu müddətdə xalqımızın gələcəyi işıqlı, yolu isə daim nurlu olacaq.